Zakopiańskie Centrum Kultury wydało katalog do wystawy pokonkursowej “Rodzina”, która odbywa się w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór. Katalog zawiera wszystkie prace artystów malujących na szkle i rzeźbiących w drewnie, które zostały zgłoszone do konkursu.
Celem Konkursu było pobudzenie inwencji twórczej oraz popularyzacja i dokumentacja unikalnych zjawisk kultury, jakimi są malarstwo na szkle i rzeźba w drewnie. Celem równorzędnym była także popularyzacja wartości chrześcijańskich.
Konkurs został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska 2023.
Była to już trzecia edycja konkursu organizowanego przez Centrum Kultury Rodzimej Czerwony Dwór. Poprzednie zatytułowane były „Madonny” (2019) oraz „Oblicza Frasobliwego” (2021).
W bieżącej edycji wzięło udział 41 artystów malujących na szkle i 15 rzeźbiących w drewnie, którzy przysłali 81 prac, co sprawia, że pokonkursowa wystawa jest niezwykłym wydarzeniem pokazującym szerokie spektrum amatorskiej twórczości artystycznej, głównie Podhala, ale również innych regionów naszego kraju, z uwagi na ogólnopolski charakter konkursu. Po sukcesie dwóch poprzednich edycji konkursu należy odnotować coraz większą ilość artystów biorących w nim udział, w tym – co organizatorów cieszy najbardziej – ludzi młodych, nie wystawiających dotychczas swoich prac szerszej publiczności. Zwraca też uwagę spora ilość prac podopiecznych Warsztatów Terapii Zajęciowej PSONI koło w Zakopanem, których prace wnoszą dużo świeżości, jak zauważają członkowie jury.
Spośród szeroko potraktowanego tematu konkursowego wyróżnia się szczególnie grupa prac poświęconych Świętej Rodzinie z Nazaretu. Niezależnie od tego czy przedstawiana jest w konwencji bożonarodzeniowej, czy nawiązuje do ikonografii Św. Rodziny patronującej ziemskim rodzinom, zachwyca kolorem, bogactwem ornamentyki, detalicznością zdobień i regionalnym klimatem. Obok klasycznych przedstawień Św. Rodziny na wystawie zobaczymy również poszerzoną, apokryficzną rodzinę Jezusa oraz nawiązania do Starego Testamentu.
Pierwsze dwie edycje konkursu miały zdecydowanie religijny charakter. Tegoroczna edycja daje miejsce na tematykę świecką i przedstawienie rodziny w rozmaitych ujęciach. Na wystawie widzimy więc m.in. rodzinę góralską w trakcie modlitwy, śląską przy stole czy lubelską podczas żniw. Obejrzeć można też rodziny dysfunkcyjne w których elektronika i alkohol deformują poprawne relacje oraz rodziny podczas kultywowania obrzędów takich jak wesele czy peregrynacja. Można też się przyjrzeć pracom łączącym tematykę świecką z religijną, gdzie sacrum przenika profanum a Św. Rodzina czuwa nad ziemską bądź też rodzice otaczają swoje dzieci anielską opieką.
Jury konkursowe w składzie:
1. Przewodnicząca: Anna Kozak (Muzeum Tatrzańskie im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem)
2. Alicja Mironiuk – Nikolska (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie)
3. Barbara Rosiek (Muzeum Miejskie w Żywcu)
4. Agnieszka Nowak-Gąsienica (Zastępca Burmistrza Miasta Zakopane)
5. Ks. Infułat Stanisław Olszówka
6. Sekretarz: Małgorzata Wonuczka – Wnuk (Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór w Zakopanem)
posiedzeniu w dniu 5 września 2023 roku po oglądnięciu wszystkich prac i wnikliwej dyskusji przyznało następujące nagrody:
W kategorii rzeźby i płaskorzeźby:
I nagrody nie przyznano
II nagroda
Bogumiła Leśniak Tryptyk „Rodzina”
III nagroda
Czesław Kubik „Rodzina Śląska”
Kazimierz Kozak „Niedzielny obiad”
Ponadto Jury przyznało trzy wyróżnienia:
Marcela Janecka „W skrzydłach rodzicielskiej miłości”
Bronisław Mieszczak „Rodzina”
Janusz Drapała „O Jezuśku, o Maryjko, nawet ptaszki wiedzą, że rodzina jest najważniejsza”
Jury wysoko oceniło prace Marka Głowackiego „Prusa” jednakże praca nie spełniała wymogów regulaminowych. Przedstawiona praca, mimo, że została wykonana w drewnie, stanowi matrycę drzeworytniczą, która to technika nie mieści się w formule konkursu.
W kategorii malarstwa na szkle:
I nagroda
Marta Walczak Stasiowska „Święta Rodzina”
II nagroda ex aequo
Anna Liscar „Sceny z życia Rodziny z Nazaretu”
Zdzisław Słonina „Wigilia” i „Rodzina 2023”
III nagroda
Janina Maślanka „Rodzina”
Maria Dudek „Rodzinna majówka” i Św. Rodzina
Marcelina Kubiak „Pacierz”
Ponadto Jury przyznało sześć wyróżnień
Joanna Józaga-Lewińska „Bajanie przy ognisku”
Helena Kufta „Św. Anna Samotrzecia”
Maria Gąsienica-Gładczan „św. Rodzina”
Joanna Klimecka „Wesele”
Zofia Fortecka „Rodzina z Polany pod Jaworkami”
Maciej Hoły „Spacer wśród kwiatów”
Komisja konkursowa wysoko oceniła poziom artystyczny przygotowanych na konkurs prac i stwierdziła, że artyści licznie odpowiedzieli na ogłoszony konkurs. Pojawiło się wielu nowych twórców oraz zwiększył się zasięg terytorialny przedstawicieli witrochromii i rzeźby w drewnie. Jury stwierdziło, że tradycyjnej ikonografii towarzyszy indywidualne podejście do zaproponowanego tematu i zawnioskowało o podtrzymanie cykliczności organizowanego konkursu oraz zaproponowało zamieszczenie wszystkich prac w katalogu przygotowywanym do wystawy oraz zaprezentowanie wszystkich prac podczas wystawy, jako formy wyróżnienia i udokumentowania dorobku Konkursu.
